Connexi Podcast 53: Mariska Kesteloo (Word of Mice) over rouwen

“Het leven is niet één groot feest. Zo is het nu eenmaal. Als je door die diepe dalen gaat, kan je ook weer van de hoogtepunten genieten. Laten we samen huilen en daarna gewoon weer proosten en lachen.”

— Mariska Kesteloo

In 2021 stond de wereld van Mariska Kesteloo, oprichter van Word of Mice, op z’n kop – en dat is nog zacht uitgedrukt. Op enkele maanden tijd is ze vier dierbare mensen verloren. Dat heeft haar getekend, als persoon én als ondernemer. Op het toppunt van haar carrière nam ze de zorg van haar man op zich. Een moedige keuze die haar ongelooflijk siert. Na zijn overlijden en een lang herstel besloot ze om haar dagboek om te vormen tot een boek. Haar missie? Het taboe rondom de dood doorbreken en anderen helpen om door het rouwproces te gaan.

Mariska is gepassioneerd om mensen samen te brengen en dingen voor elkaar te krijgen. Het zal je dan ook niet verbazen dat ze in de toerisme- en evenementensector gewerkt heeft. “Het belang om zakelijke evenementen naar een stad of land te trekken is ongelooflijk belangrijk. Er gaat meer dan drie triljoen dollar om in onze sector. De automotorindustrie in Amerika is er niks tegen. Maar we zijn nog onbekend; en onbekend is onbemind.” Momenteel werkt ze nog steeds als consultant, maar ze heeft besloten om haar focus even op iets anders te leggen. Dit zijn de drie kantelmomenten die haar gemaakt hebben tot de persoon die zij vandaag is:

1. Het rouwproces

In 2021 heeft Mariska vier dierbare mensen uit haar dichte omgeving verloren, en dat op welgeteld vijf maanden tijd. Haar schoonvader, haar moeder, haar vriendin … en haar man. Christophe overleed aan de gevolgen van een hersentumor. Hij was reeds anderhalf jaar ziek. “Het valt gewoon niet te beschrijven wat er dan met je gebeurt. Daar zijn geen woorden voor.” Mariska was niet alleen mentaal maar ook fysiek gebroken. “Rouw zit niet alleen in je hoofd, het zit ook echt in je lijf. Je gaat in overlevingsmodus. Iedere dag weer. Ik was zo moe, zo gebroken. Dat rouwen zo hard werken is, had ik nooit gedacht.”

“Ik ben zó blij dat ik in therapie ben gegaan. Het was een hele opluchting om met iemand te kunnen praten die ook zoveel verlies heeft gekend. Mijn vrienden en familie kunnen zich niet voorstellen hoe het is om een partner te verliezen, om zóveel mensen op zo’n korte tijd te verliezen.”

Ze besloot om terug bij haar vader te wonen en in rouwtherapie te gaan. “Ik ben zó blij dat ik in therapie ben gegaan. Het was een hele opluchting om met iemand te kunnen praten die ook zoveel verlies heeft gekend. Mijn vrienden en familie kunnen zich niet voorstellen hoe het is om een partner te verliezen, om zóveel mensen op zo’n korte tijd te verliezen.” Zo kwam ze te weten dat haar symptomen (slapeloze nachten, verlies van smaak …) zeer normaal bleken te zijn. “De rouwtherapeute was wel zeer duidelijk: ik kan jouw verdriet en jouw pijn niet wegnemen, maar ik kan jou wel helpen in het rouwproces. En dat heeft ze zeker gedaan.” Mariska moest weer een nieuwe toekomst opbouwen. “En dat is ongelooflijk zwaar …” Ze heeft haar hele proces neergepend in een boek, ‘Mijn man heeft een hersentumor en ik sta ernaast’.

2. Het taboe dat op rouwen rust

“Ik ben enorm verbaasd over het feit dat er zo’n groot taboe hangt over rouwen. Je kan ook zeggen: ik weet niet wat ik moet zeggen. Het feit dat je er al bij stilstaat, is voor mij al genoeg.”

Mariska heeft gemerkt dat veel mensen de dood een moeilijk onderwerp vinden. Ze weten niet goed wat te zeggen, wat gepast is en wat niet. Het gevolg? Het onderwerp wordt gemeden, een vreemd en pijnlijk gegeven: “Twaalf jaar lang maakte Christophe deel uit van m’n leven. Hij is nog steeds deel van m’n leven. Hij heeft ervoor gezorgd dat ik de persoon ben die ik vandaag ben. Dus waarom kunnen we daar niet over praten? En waarom mag ik mijn emoties niet tonen? Het lucht net op om te huilen en mijn emoties te uiten.”

Ze geeft aan dat het voor veel mensen net belangrijk is om de naam van de overleden persoon te benoemen en verhalen te delen. “Ik ben enorm verbaasd over het feit dat er zo’n groot taboe hangt over rouwen. Je kan ook zeggen: ik weet niet wat ik moet zeggen. Het feit dat je er al bij stilstaat, is voor mij al genoeg.” Alles is beter dan zwijgen. “Het leven is niet één groot feest. Zo is het nu eenmaal. Als je door die diepe dalen gaat, kan je ook weer van de hoogtepunten genieten. Laten we samen huilen en daarna gewoon weer proosten en lachen.”

3. De lange nasleep

Intussen gaat het beter met Mariska. “De oude word ik niet meer, maar ik heb wel weer energie om dingen te ondernemen. De creativiteit stroomt weer.” Volgens Mariska gaan heel veel mensen door een rouwproces. “Zo zijn er bijvoorbeeld mensen die hun bedrijf verloren zijn in de coronacrisis, van de ene dag op de andere. Die hebben ook symptomen van een rouwproces. Ik wil tegen die heilige huisjes schoppen en rouw bespreekbaar maken.”

“Zo zijn er bijvoorbeeld mensen die hun bedrijf verloren zijn in de coronacrisis, van de ene dag op de andere. Die hebben ook symptomen van een rouwproces. Ik wil tegen die heilige huisjes schoppen en rouw bespreekbaar maken.”

Onlangs heeft Mariska haar eerste rouwwandeling georganiseerd, samen met haar rouwtherapeute. “Het feit dat je de tijd neemt voor jezelf om te werken aan je rouwproces, samen met andere gelijkgestemden, dat doet wonderen. Je bent in een veilige omgeving waar je kan huilen, lachen – niks is te gek.” De eventplanner, de marketeer in Mariska komt hier opnieuw naar boven. “Hiermee hoop ik een beetje levensvreugde mee te geven, zodat het juk op hun schouders iets lichter wordt aan het einde van de wandeling.”

Tot slot geeft Mariska nog enkele wijze woorden mee aan collega-ondernemers: “Ondernemers hebben ook met verlies te maken – of dat nu in je eigen omgeving is, of op de werkvloer. Als een partner of kind van een werknemer komt te overlijden, neem dan de tijd om dat gesprek aan te gaan. Iedereen gaat op zijn manier door dat proces. De één zal de volgende dag al terug aan het werk zijn; de ander zal misschien drie maanden nodig hebben. Ga in dialoog met die persoon: Wat heb jij nodig? Hoe kunnen we je ondersteunen? Ook weer dat taboe. Ga gewoon op bezoek en praat erover. Soms hoef je niet veel te zeggen en volstaat luisteren.”

Benieuwd naar het hele verhaal van Mariska Kesteloo? Beluister hieronder de podcast: